یکی از مراحل مهم قبل از بافت قالی، اربعین کشی می باشد. چله کشی معمولا به دو روش پارسی و ترکی در بین قالیبافان رواج دارد، که به دلیلی سادگی چله کشی ترکی نسبت به فارسی، در این مطلب به روشنگری مختصری در بستگی با اربعین کشی ترکی پرداخته ایم. معمولا نخ های چله را از جنس پنبه که به رنگ سفید می باشد برگزیدن می کنند. البته در برخی از مناطق ایران از پشم نیز به عنوان نخ اربعین استفاده می نمایند. کمتر کسی نیز از نخ ابریشم برای اربعین کشی کاربرد می نماید.
نخ پنبه ای به دلیل استقامت و قدرت کششی که اغلب از دیگر نخ ها دارد، به عنوان نخ چله بیشترین کاربرد را در بین قالیبافان داراست. اول از همه پیش از آغاز چله کشی بهتر است دو سلسله نخ با فاصله های نزدیک ۲۰ سانتیمتر و به صورت موازی با هم از قسمت راز دار و ذیل دار به پایه های عمودی دار بسته شود. به این دو نخ ، نخ زهوار می گویند. سپس راز دار و ذیل دار را اندازه و نقطه بین آن باید مشخص گردد. باید دو طرف این نقطه وسط مشخص شده را در سرنوشت راز و ذیل دار به اندازه های ۱۰ سانتیمتری بخش بندی کرد.
بررسی مراحل اربعین کشی و کجوبندی اموزش کامل چله کشی تابلو فرش بعد باید سر نخ چله را به دور دوک یا به صورت کلاف بسته شده، به پایین دار بست. برای سپریدن و تکمیل چله کشی به شیوه ترکی باید کمینه دو نفر حضور داشته باشند. یک تن تقریبا به محل زیر دار می نشیند و نفر بعدی باید به خویش دار مسلط باشد. فردی که نشسته است کلاف نخ چله را از پایین نخ زهوار زیر و روی نخ زهوار بالا عبور می دهد و کلاف را به دست نفر دوم می دهد. فرد ایستاده کلاف را از روی قسمت سر دار رد می کند و به صورت دست نویس سر راست به طرف زیر عبور می دهد لغایت نفری که نشسته آن را در دست بگیرد.
سپس نفری که نشسته کلاف را از روی نخ زهوار ذیل و پایین نخ زهوار بالا عبور می دهد و مجددا به نفر ایستاده می دهد. یعنی دقیقا باید عکس عملیات پیش چهره گیرد و به همین ترتیب کلاف نخ به چهره یک در میان از ذیل و روی نخ زهوار عبور داده شود تا اربعین کشی تکمیل گردد. در حین سپریدن این کار چون پودها کشیده و مایه کوچک شدن پهنا می شوند باید دائم یک تعداد تار اغلب از اندازه مورد احتیاج کشیده شود.
رعایت نکات ذیل در هنگام اربعین کشی امری مهم و بایسته می باشد.
۱- قبل از انجام عملیات اربعین کشی از تندرست بودن دار مطمن شوید.
۲- عملیات اربعین کشی باید حتما در میانی دار و به چهره متقارن انجام شود.
۳- حتما ظرافت و درشتی طرح را برای برگزیدن نوع نخ چله پسندیده در نظر بگیرید.
۴- باید توجه داشته باشید کشش نخ های تار در همه عرض دار به صورت یکنواخت باشند.
۵- حتما پیش از عملیات چله کشی پهنا باره عقیده قالی و یا گلیم خویش را مشخص کنید.
۶- فاصله بین نخ های تار باید به اندازه قطر اربعین باره بیچارگی باشد. به این ترتیب که در هر یک سانتی متر بین ۴ الی ۵ تار کشیده شود.
۷- حتما دقت فرمایید که شمار تارهای کشیده شده جفت باشند.
۸- در اثناء عملیات چله کشی نباید نخ های چله را به صورت خیلی سفت و محکم بکشید، البته این مورد به این معنا نیست که اربعین کشی به صورت شل صورت گیرد. کشش باید به صورت مناسب باشد.
بررسی مراحل اربعین کشی و کجوبندی
برای شروع عملیات کجوبندی در پیش درآمد باید به دو سر چوب کجو میخ بزنید و یک نخ که به صورت چند لا توان خورده است را به وسیله این میخ های وصل شده بر روی چوب کجو محکم بندید. به این نخ بسته شده بر روی چوب کجو، نخ کجو و یا نخ نیره می گویند. چوب کجو باید به راست روها بسته شود و پس به وسیله نخ دیگری که قطر آن با قطر اربعین مساوی می باشد، شروع به کنترل چله های ذیل هاف کنید.
باید نخ کجوبندی به نخ کجو گره زده شود و برای استوار اغلب بعید کجو و نخ کجو قلاب نمایید و گره بزنید. بعد باید اولین چله بر روی هاف را کنار زده و نخ کجوبندی را دور لغایت دور اولین چله پشت هاف بگردانیم و مجدد روی خود کجو و نخ کجو قلاب نمایید. به همین صورت هیچکسی احدی نخ های روی هاف را کناره زده و با گرفتن نخ های ذیل هاف با کمک نخ کجوبندی آنها را کنترل و در آخر چله های زیر و زبر را به چهره متمایز از هم قرار دهید.
به عنوان مهم ترین نکته بهتر است بدانید که برای فاصله اخذ کجو از سطح اربعین ها و بهتر نمایان شدن نخ های زیر و زبر در موقع کجوبندی دو تکه تخته کوچک در دو طرف بین کجو و راست روها پیمان دهید و برای اینکه یک مقدار محیط برای قرار دادن هاف بعد از عملیات کجوبندی داشته باشید در هنگام کجوبندی میله ای که به اندازه قطر هاف روی چوب کجو پیمان دهید و نخ های پایین هاف را قلاب و مهار کنید و بعد از سرانجام کجوبندی و برداشتن میله تماشا می کنید که فضای مورد بیچارگی برای قرارگیری چوب صاف برپایی شده است.